Krytyka lekarza w sieci

Marta Handzlik-Rosuł 

Ukończyła prawo na wydziale prawa i administracji Uniwersytetu Szczecińskiego oraz studia podyplomowe z Prawa Medycznego na Wydziale Prawa Uniwersytetu Gdańskiego;  od ponad 15 lat zajmuje się prawem oświatowym i prawem pracy. Po latach postanowiła powrócić także do prawa medycznego, którym zajmowała się podczas pracy w Naczelnej Izbie Lekarskiej oraz współpracując z wydawnictwem Wolters Kluwer. Jest autorką i współautorką książek, komentarzy i artykułów dotyczących tych dziedzin prawa, którymi zajmuje się na codzień.

Od wielu lat prowadzi szkolenia w zakresie prawa oświatowego oraz prawa medycznego.

Autor tekstu

Pacjenci coraz śmielej korzystają z dostępu do sieci i z możliwości wyrażania tam opinii o lekarzach. O ile konstruktywna krytyka jest ze wszech miar potrzebna, o tyle nadużywanie wolności słowa może już nieść za sobą poważane konsekwencje, bowiem lekarz nie jest bezbronny i ma szereg możliwości, aby bronić swojego dobrego imienia. Warto jednak pamiętać, że w przypadku niepochlebnych opinii w internecie sądy uznają, że lekarz jako zawód zaufania publicznego, musi mieć „twardszą skórę” i nie może się domagać usuwania takich opinii, chyba że jawnie naruszają one jego dobra osobiste.

Najczęstszym przypadkiem naruszenia dóbr osobistych jest zniesławienie lub pomówienie lekarza w sieci. Warto pamiętać, że dobra takie mogą być naruszone nie tylko w przypadku użycia obraźliwych albo wulgarnych słów pod adresem lekarza, ale także w sytuacji negatywnego lub nieprawdziwego komentarza dotyczącego świadczonych przez niego czy też jego kompetencji.

W orzecznictwie wskazuje się, iż naruszenie czci może nastąpić przez zarzucenie niewłaściwego postępowania w życiu zawodowym, naruszające dobre imię danej osoby i mogące narazić ją na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania zawodu lub innej działalności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1971 r., II CR 455/71, OSNC 1972/4/77).

W kwestii umieszczania opinii o lekarzach w internecie wypowiedział się również Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, który stwierdził, iż serwis internetowy umożliwiający użytkownikom zamieszczanie opinii i komentarzy dotyczących lekarzy jest jednym z narzędzi, za pomocą którego pacjenci mogą wykonywać społeczną kontrolę (Decyzja GIODO – DOLiS/DEC-1323/09).

Zarówno prawo do dobrego imienia, jak i prawo do wyrażania poglądów są wartościami prawnymi zagwarantowanymi konstytucyjnie, a jako że ustawa zasadnicza uznaje te prawa za równorzędne - prawa te należy balansować, nie dając prymatu żadnemu z nich. 

Ta więc ograniczeniem swobody wypowiadania się są prawa innych osób – w tym przypadku prawo lekarza do zachowania dobrego imienia i czci. Konsekwencją tego jest konieczność indywidualnego rozpatrywania każdego przypadku wyrażenia opinii przez pacjenta, która stanowić może naruszenie dóbr osobistych lekarza, biorąc pod uwagę konkretne okoliczności.

W przypadku naruszenia dobrego imienia lekarza, może on przede wszystkim zwrócić się do właściciela serwisu internetowego, na którym został umieszczony komentarz o usunięcie takiego wpisu. Do usunięcia wpisu dojdzie- jak wspominałam na wstępie- jedynie w sytuacji, gdy wpis taki narusza prawo, a nie w każdym wypadku, gdy lekarz się z nim nie zgadza. Właściciel portalu powinien udostępnić informacje pozwalające na identyfikację osoby, która dodała wpis. Choć sądy w takich przypadkach przypisują zwykle odpowiedzialność autorowi komentarza, w ostatnim czasie orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka skłania ku ponoszeniu odpowiedzialności także przez portal.

Lekarz ma prawo dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia dóbr osobistych na drodze cywilnej i karnej. Naruszenie dóbr osobistych co do zasady powoduje szkodę niemajątkową, w związku z czym lekarz może domagać się, na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego, zadośćuczynienia lub zapłaty odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny. Jeśli działania pacjenta wywoła równocześnie szkodę majątkową, lekarz ma prawo dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych Kodeksu cywilnego - na podstawie art. 24 § 2 w zw. z art 415 k.c.

Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny, służy jedynie jako punkt wyjścia i nie stanowi porady prawnej, ani też nie może zostać uznany za świadczenie pomocy prawnej, w tym poradę, opinię prawną, wykładnię prawa lub konsultację prawną w jakiejkolwiek sprawie czy też chęci ich wyrażenia. Zawarte w niniejszej publikacji informacje nie odnoszą się do konkretnego stanu faktycznego. Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji lub działania należy skonsultować się ze specjalistą w danej dziedzinie. Jeśli chcesz skonsultować z nami dany artykuł- napisz do nas: prawnik@medicalpr.pl

KONTAKT